
ཡུ་རོབ་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་།
European Tibetan Cultural Library
ང་ཚོའི་སྐོར།
བོད་ནི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་བོའི་རིང་ཞི་བདེའི་ངང་འཚོ་གནས་བྱས་པའི་ཡུལ་ཁམས་ཤིག་ཡིན། འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་སྒུལ་ཤུགས་དང་མཉམ་དུ་བོད་ཀྱི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་གཉིས་ཏེ། རྒྱ་ནག་ལ་དམར་ཤོག་པས་དབང་སྒྱུར་བྱེད་མགོ་ཚུགས་པ་དང་། དབྱིན་ཇི་སྲིད་གཞུང་གིས་རྒྱ་གར་ལ་དབང་སྒྱུར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཉམས་ཟད་དུ་ཕྱིན་ཡོད། དེ་འདྲའི་འཛམ་གླིང་རང་བཞིན་གྱི་ཆབ་སྲིད་གཡོ་སྐྱོམས་ཆེན་པོ་དེའི་བར་ནས། ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་བོའི་རིང་ཕྱི་འབྲེལ་གྱི་ཉམས་མྱོང་མེད་པའི་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ཁམས་དེ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་པའི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཤོར་ཏེ་ལོ་ངོ་༥༦ ཕྱིན་ཡོད།
སྤྱི་ལོ་༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་པས་འཇིགས་བསྐུལ་ཆེན་པོ་ཕོག་པ་ལ་བརྟེན་ནས། བོད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་གཙོ་བྱས་པའི་མི་བརྒྱད་ཁྲི་ལྷག་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱ་གར་དུ་སྐྱབས་བཅོལ་ལ་ཕེབས་དགོས་བྱུང་བ་ནས། ད་ལྟ་མི་གྲངས་ཆིག་འབུམ་བཞི་ཁྲི་ལྷག་མུ་མཐུད་ནས་རྒྱ་གར་དང་། ནུབ་ཡུ་རོབ། བྱང་ཨ་མི་རི་ཁ་སོགས་བོད་ཕྱི་ལོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་མང་བོ་ཞིག་ཏུ་ཁ་འཐོར་དུ་འཚོི་གནས་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ཅིང་། འདས་པའི་ལོ་ངོ་༥༦ དུས་ཡུན་ནང་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་དབང་སྒྱུར་འོག་དཀའ་སྡུག་ཧ་ཅང་མང་བོ་མྱངས་ཡོད་ཅིང་། ད་ལྟའང་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གནས། ཆོས་ལུགས་སོགས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་མ་རག་པའི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཡོད་སྟབས། སྤྱི་ལོ་༢༠༠༨ ལོ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཐོག་འཛིན་པའི་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ཁག་ལ་འདོད་མོས་མེད་པའི་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་དང་། རང་ལུས་མེར་སྲེག་བྱེད་པ་སོགས་འུ་ཐུག་པའི་བྱ་ཐབས་མང་བོ་བསྟེན་མུས་སུ་ཡོད།
བོད་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་འཛམ་གླིང་གི་མི་འབོར་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པའི་རྒྱ་ནག་གི་མི་གྲངས་དུང་ཕྱུར་བཅུ་བཞིའི་ནང་ཐིམ་ནས་ཡོད་པས། བོད་མི་རྣམས་བོད་རང་གི་ས་ཐོག་ཏུ་མི་སེར་ཨང་རིམ་གཉིས་པ་ཆགས་ནས་རང་གི་སྐད་ཡིག་དང་ཆོས་རིག་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་དོ་ཕོག་འབྱུང་གིན་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོགས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཁ་འཐོར་དུ་གནས་དགོས་བྱུང་བའི་དབང་གིས། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་བོད་ཕྲུག་ན་གཞོན་ཕལ་ཆེར་གྱིས་བོད་རང་གི་སྐད་ཡིག་དང་ཆོས་ལུགས། སྤྱིར་བཏང་གི་རིག་གཞུང་ཁག་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་མ་རག་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱིན་ཡོད།
སུད་སི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་སྤྱི་ལོ་༡༩༦༠ རེ་གྲངས་ནས་བོད་མི་༥༠༠ ཙམ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་བླངས་པ་དང་། ཕྱིས་རིམ་གྱིས་བོད་མི་གསར་འབྱོར་བ་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཉེ་འཁོར་གྱི་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུའང་ཟླ་བ་རེ་རེ་བཞིན་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ཁ་གྲངས་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཡིན། ཁོང་ཚོ་མང་བོ་ཞིག་ལ་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་སྐད་ཡིག་གི་གནས་ཚད་འདང་གིན་མེད་པ་དང་། བོད་རང་གི་སྐད་ཡིག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་སའི་ཁོར་ཡུག་མ་རག་པའི་དབང་གིས་ཁོང་ཚོའི་སེམས་ལ་དཀའ་ངལ་དང་གནོན་ཤུགས་ཧ་ཆེན་པོ་འཕྲད་ཀྱིན་ཡོད་ལ། བོད་རང་གི་རིག་གནས་ཀྱི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དཔེ་ཆ་ལྟ་ཀློག་བྱེད་རྒྱུ་མ་རག་པའི་དཀའ་ངལ་མང་བོ་འཕྲད་ཀྱིན་ཡོད།
ད་དུང་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་དེང་སང་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་ཟབ་དང་། ཤར་ནུབ་བར་རིག་གནས་བརྗེ་རེས་ཀྱི་དུས་རབས་གསར་བ་ཞིག་ཏུ་སླེབས་པ་དང་མཉམ་དུ། སུད་སི་སོགས་ནུབ་རོ་ཡོབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་མི་སེར་མང་བོ་ཞིག་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ལོ་རྒྱུས། ཆོས་ལུགས། རིག་གནས་གཞན་པ་བཅས་ལ་སློབ་སྦྱོང་དང་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་འདོད་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ཡུ་རོབ་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཆེས་ཉུང་ཤོས་ཤིག་ཏུ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གནས་སྦྱོང་སའི་ཁོར་ཡུག་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡོད་པ་ལས། མང་ཚོགས་རང་བཞིན་དང་། ས་གནས་རང་བཞིན་གྱི་སྟབས་བདེ་བོའི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་རག་དཀའ་བ་དེ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཡིན།
དེས་ན་ང་ཚོའི་བསམ་པར། ང་ཚོས་དཔེ་མཛོད་ཡག་པོ་ཞིག་བཙུགས་ཏེ། བོད་ཀྱི་གནའ་དེང་གི་རིག་གནས་སྣ་ཚོགས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་མཐུན་རྐྱེན་སྐྲུན་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། གོང་གི་དཀའ་ངལ་མང་དག་ཅིག་སེལ་ཐུབ་པར་མ་ཟད། བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་གནས་སྡོད་བྱེད་སའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མི་སེར་དང་། བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཕན་ཚུན་བར་རྒྱུས་ལོན་དང་ཤེས་རྟོགས་ཇེ་ཆེར་སོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕན་ཚུན་བར་གྱི་མཛའ་འབྲེལ་ཇེ་ཟབ་ཏུ་འགྲོ་བར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བོད་ཀྱི་སེམས་ཁམས་རིག་པ་དང་འབྲེལ་བའི་རིག་གཞུང་དེ་དག་གིས། དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་ཡར་ཐོན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གནོན་ཤུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མི་མང་བོ་ཞིག་ལ་སེམས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པ་སེལ་རོགས་བྱེད་པ་ལའང་ཕན་ཐོགས་ངེས་ཅན་འབྱུང་རྒྱུ་ཡིན།
འཛམ་གླིང་གི་སྔོན་ཐོན་མི་རིགས་ཕལ་ཆེར་གྱིས་མི་བསྐྱེད་བསྲིང་བྱེད་རྒྱུ་ཨང་དང་བོར་བཞག་ཡོད་ལ། ཁོང་ཚོས་རིག་གཅིག་རྐང་འཛིན་གྱི་མི་སྣ་བསྐྱེད་བསྲིང་བྱས་པའི་གྲུབ་འབྲས་ལ། ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་འཕུར་ཐུབ་པ་དང་། རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་ཞབས་སུ་འཛུལ་ཐུབ་པ། འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་བར་དྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྦྲེལ་ཏེ་མི་ཕན་ཚུན་བར་འབྲེལ་ལམ་བྱེད་སྟབས་ཧ་ཅང་བདེ་བའི་དུས་རབས་འདི་འདྲ་ཞིག་ཏུ་སླེབས་ཡོད།
ང་ཚོ་བོད་ཀྱིས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གི་རིང་ལ་དགོན་སྡེ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་བཞེངས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུ་ཁོ་ན་ལས། ཐ་ན་ཆུ་ཆེན་ཟམ་པ་བརྟན་པོ་ཞིག་ཀྱང་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་མ་ཐུབ་པར་རྨ་ཆུ་དང་འབྲི་ཆུ་སོགས་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་དེ་དག་གི་ཕར་ཚུར་ལ་འཚོ་གནས་བྱེད་མཁན་གྱི་སྡེ་ཚོ་དག་གི་བར་ལ་རྒྱུས་ལོན་དང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་མ་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཡོད་པར་མ་ཟད། ང་ཚོས་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ཆོས་ལུགས་ལ་མཁས་པའི་ཆོས་པ་མང་བོ་ཞིག་བསྐྱེད་བསྲིང་བྱས་པ་ལས་གཞན། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་ལ་མཁས་པའི་མི་སྣ་བསྐྱེད་བསྲིང་བྱས་མེད། སྤྱི་ཚོགས་ཧྲིལ་བོ་འཛུགས་སྐྲུན་མ་བྱས་པར་དགོན་སྡེ་ཁོ་ན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པའི་དབང་གིས། ཆིང་རྒྱལ་རབས་དང་། གོ་མིང་ཏང་། དེ་བཞིན་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་དམག་དཔུང་བཏང་སྟེ་དགོན་སྡེ་རྣམས་གཏོར་བཤིག་བཏང་ཚར་སྐབས། ང་ཚོར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་མང་བོ་ལྷག་གིན་མེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བསླབ་བྱ་ཟབ་མོ་ཐོབ་ཡོད།
རྒྱུ་མཚན་དེ་དག་གི་དབང་གིས་ད་ལྟ་ང་ཚོས་ཤེས་ཡོན་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་རྒྱུ་ཨང་དང་བོར་བཞག་སྟེ། བོད་རང་གི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གནས་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གང་མང་ཞིག་བསྐྱེད་བསྲིང་བྱེད་པའི་ཆ་རྐྱེན་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ན། བོད་མི་རིགས་འདི་མུ་མཐུད་ནས་འཇིག་རྟེན་ཐོག་འཚོ་གནས་བྱེད་ཐུབ་པའི་ཞབས་འདེགས་རླབས་ཆེན་སྒྲུབ་ཀྱིན་ཡོད།